Κατόπιν αιτήματος του Σωματείου μας, την Τρίτη 25/7, πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Δ.Σ. μας με τo ΕΠΕΑΕΚ και με αντιπροσωπεία του ΙΚΥ με αίτημα την αλλαγή του τελικού παραδοτέου για τους υπότροφους του Β Κύκλου και των «ώριμων διδακτορικών» και την από κοινού εισήγηση για αλλαγή της αντίστοιχης ΚΥΑ. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφερθεί ρητά ότι η επιλογή το παραδοτέο να είναι η επιτυχής υποστήριξη του διδακτορικού είναι απόφαση της ελληνικής κυβέρνηση, που συνοδεύεται από την αντίστοιχη ΚΥΑ και όχι όρος που ήρθε με τη χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ. Η στάση τόσο του ΕΠΕΑΕΚ όσο και του ΙΚΥ ήταν αποκλειστικά τεχνοκρατική αδιαφορώντας για το περιεχόμενο του αντίστοιχου ΕΣΠΑ, που είναι η “ενίσχυση έρευνας και η παραγωγή επιστημονικού έργου” από ερευνητές/ριες που έχουν επιλέξει τα ελληνικά Πανεπιστήμια και Ιδρύματα για την διεξαγωγή της διδακτορικής τους διατριβής. Σε μια πρωτοφανή απαξίωση της έρευνας στην Ελλάδα, το ΕΠΕΑΕΚ αντιμετώπισε τους/τις υποτρόφους, δηλαδή τους/ις νέους/ες εργαζόμενους/ες στην έρευνα με το καθεστώς της υποτροφίας, ως άεργους και την επιστημονική τους έρευνα ως μη εργασία.
Σήμερα και λίγες ημέρες πριν την λήξη της προθεσμίας για την κατάθεση των τελικών παραδοτέων (30/9 για τα διδακτορικά Β’ Κύκλου και 30/10 για τα «ώριμα διδακτορικά») και ενώ έχει ενημερωθεί επανειλημμένα και με όλους τους δυνατούς τρόπους (ανακοινώσεις του Σωματείου μας, συναντήσεις με το ΔΣ του Σωματείου, ενυπόγραφες επιστολές) για την δυσκολία πολλών συναδέλφων/ισσών να ανταπεξέλθουν στις μη ρεαλιστικές απαιτήσεις του Ιδρύματος, το Ι.Κ.Υ. επιμένει στην στάση του για επιστροφή (έως και 36 μηνών) δεδουλευμένων. Παράλληλα, το Ι.Κ.Υ. συνέχισε αμετακίνητο τις εκβιαστικές πρακτικές του σε εκατοντάδες ερευνητές και ερευνήτριες που αδυνατούν να ολοκληρώσουν την διδακτορική τους διατριβή εντός του μη ρεαλιστικού χρονοδιαγράμματος που έχει επιβάλει υπό την απειλή επιστροφής των τροφείων και στη συνέχεια, μέσω δικαστικών ενεργειών.
Καταρχάς, επιμένοντας στη στάση του, το Ι.Κ.Υ. παραγνωρίζει τις δικές του ευθύνες όσον αφορά την καθυστέρηση υλοποίησης του έργου ευρωπαϊκής χρηματοδότησης της έρευνας, τις οποίες και μεταθέτει στους/ις υποψήφιους/ες διδάκτορες. Ως ίδρυμα δεν μπορεί παρά να φέρει ευθύνη για την εξάντληση των χρονικών περιθωρίων του ΕΣΠΑ, όσον αφορά την προκήρυξη των ώριμων διδακτορικών αλλά και τις συστηματικές καθυστερήσεις πληρωμών σε όλους τους κύκλους. Πέραν των ευθυνών που φέρει όσον αφορά τη μη ομαλή υλοποίηση του έργου, θεωρούμε ότι η στάση του ΙΚΥ προάγει μια αντιεπιστημονική λογική όσον αφορά τη διεξαγωγή της έρευνας. Η πρωτότυπη, πρωτογενής και ποιοτική έρευνα δεν μπορεί να διεξάγεται με ανελαστικά χρονοδιαγράμματα καθώς είναι αδύνατο να προβλεφθεί με ακρίβεια το πότε και πώς θα ολοκληρωθούν οι πειραματικές και αναλυτικές διαδικασίες. Παρατηρούμε όμως και μια αδιαφορία σχετικά με τη διάχυση της γνώσης που παράγεται από τα διδακτορικά στην ακαδημαϊκή κοινότητα αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία.
Επισημαίνουμε εδώ ότι πέρα από την έρευνα και τη συγγραφή μιας εργασίας ο/η υποψήφιος/α διδάκτορας/ισσα στην Ελλάδα έχει συνήθως πολλαπλές παράλληλες υποχρεώσεις. Πέρα από τη διατριβή, συμμετέχει χωρίς αμοιβή και συχνά με πρόσθετο κόστος σε μια σειρά από δραστηριότητες όπως οι ανακοινώσεις και η παρουσία σε επιστημονικά συνέδρια ή η συγγραφή δημοσιεύσεων. Συχνά καλείται, μάλιστα, να μετέχει στην εκπαιδευτική διαδικασία, σε μαθήματα, εργαστήρια ή ερευνητικές ομάδες, τα οποία διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν.
Η απαράδεκτη στάση του ΙΚΥ έρχεται σε μια συγκυρία που η εργασιακή επισφάλεια αποτελεί ένα βασικό πρόβλημα για τους/τις νέους/ες ερευνητές/τριες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι εκατοντάδες χιλιάδες νέοι/ες επιστήμονες/ισσες φεύγουν στο εξωτερικό για να διεκδικήσουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και εργασίας. Η απειλή για επιστροφή των τροφείων, δηλαδή των ανασφάλιστων δεδουλευμένων μας, έρχεται να ενισχύσει αυτή την τάση, παρά τις διακηρύξεις τόσο του ΙΚΥ όσο και των εκάστοτε κυβερνήσεων για τις προσπάθειες ανάσχεσης του brain drain. Στην Ελλάδα βιώνουμε μία συνθήκη όπου η πλειονότητα των διδακτορικών δεν χρηματοδοτείται, και ακόμη κι όταν χρηματοδοτούνται είναι με το απαράδεκτο καθεστώς των υποτροφιών και συνήθως όχι για όλο το χρονικό διάστημα, και ακόμη και αυτός ο τρόπος πληρωμής της εργασίας μας γίνεται υπό τη δαμόκλειο σπάθη της επιστροφής των δεδουλευμένων μας σε κάποιες περιπτώσεις και την απειλή δικαστικών περιπετειών. Ο όρος της επιστροφής των χρημάτων αποτελεί απαράδεκτο αίτημα το οποίο παραγνωρίζει την όποια εργασία έχει καταβάλει ο/η υπότροφος το προηγούμενο διάστημα, την οποία και έχει επιβεβαιώσει μέσω εκθέσεων προόδου που έχουν επίσημα κατατεθεί και υπογραφεί από τις τριμελείς επιτροπές.
Απαιτούμε από το ΙΚΥ:
– Να παύσει άμεσα η διαδικασία επιστροφής των χρημάτων της υποτροφίας—δηλαδή των δεδουλευμένων μας— από κάθε συνάδελφο/ισσα.
– Να επιστραφούν στους υποψήφιους διδάκτορες/ισσες όσα χρήματα επιστράφηκαν στο ίδρυμα με εκβιαστικό τρόπο από τους Υ/Δ, ήδη πριν από την παρέλευση της τυπικής προθεσμίας.
– Αλλαγή της ΚΥΑ που ορίζει το παραδοτέο, ώστε να μην ταυτίζεται με την υποστήριξη της διδακτορικής διατριβής. Το χρονοδιάγραμμά της δεν εξαρτάται άλλωστε από τον υποψήφιο διδάκτορα/ισσα αλλά και από γραφειοκρατικές διαδικασίες όπως και από την ευελιξία της επταμελούς επιτροπής.
– Παράλληλα με την αλλαγή του παραδοτέου, τουλάχιστον εξάμηνη παράταση για τα ώριμα Διδακτορικά που με ευθύνη του ΙΚΥ βρέθηκαν με τόσο ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα.
– Να καταργηθεί από κάθε μελλοντική προκήρυξη ο όρος επιστροφής των τροφείων.
– Να καταργηθεί από κάθε προκήρυξη του ΙΚΥ, ο αντιεπιστημονικός και αντεργατικός όρος που απαιτεί την εκπόνηση και ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής εντός αυστηρών χρονικών πλαισίων.
Πανελλαδικό Σωματείο Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση 